Je realiseert het je misschien niet, maar door de komst van videostreamingdiensten zoals RTL’s Videoland en Netflix, verandert er ook iets aan de manier waarop verhalen in series worden verteld. Wie bingewatcht, heeft geen cliffhanger meer nodig, toch Ashar Medina, scenarist van Videoland-serie Mocro Maffia?
“Nou ja, de cliffhanger is niet verdwenen. Maar je kunt voor een veel subtielere vorm kiezen. Bij een streaming-serie zijn kijkers meestal meer betrokken.”
Gouden Televisietijdperk
We leven in een gouden televisietijdperk. Waarmee wordt bedoeld: er worden de laatste jaren wel heel veel, heel goede series ontwikkeld. Breaking Bad, , Mocro Maffia en Game of Thrones bijvoorbeeld.
Een paar ontwikkelingen hebben de weg vrij gemaakt voor dit soort goede series. De eerste: de komst van streamingdiensten. Die kennen geen
prime time. Geen tijdslot dat voor een omroep zó belangrijk is, dat alleen gevestigde namen (van acteurs, regisseurs en scenarioschrijvers) of bewezen genres een kans krijgen.

Om die reden krijgen series bij Netflix langer de kans om zich te bewijzen: als bij de eerste aflevering niet gelijk de kijkcijfers door het dak gaan, is dat niet zo erg, het houdt geen belangrijke plek bezet voor andere series. Seriemakers kunnen daardoor personages en verhaallijnen beter uitdiepen.
Bingewatchen
De tweede ontwikkeling die dat Gouden Televisietijdperk mogelijk maakte: kijkers kunnen hun favoriete serie bingewatchen, gelijk de volgende aflevering kijken, of wel vijf op een dag. (Mits je snel en betrouwbaar internet hebt natuurlijk. DELTA staat structureel in de top vijf op de maandelijkse .)
Televisieomroepen laten doorgaans een week tussen afleveringen zitten. Dat betekent dat verhalen opgedeeld moeten worden in hoofdstukken, die netjes afgerond worden in één aflevering, of op zijn minst eindigen in een vette cliffhanger, die kijkers een week lang moet boeien. Zo bekeken is die cliffhanger helemaal niet meer nodig in het on demand streamingtijdperk.
We vragen het Ashar Medina. Samen met drie andere schrijvers, schreef hijhet scenario van de RTL Videoland-serie . (Let op: dit artikel bevat een kleine spoiler.)
Extreme tragedie
“In een serie doe je als scenarist twee dingen tegelijk: je werpt iedere aflevering een aparte spanningsboog op, want de kijker moet wel vijftig minuten lang geboeid blijven, en je bewaakt de grote lijn, je vertelt stukjes van het grote verhaal. Natuurlijk moet je ook in een serie ervoor zorgen dat mensen de volgende aflevering willen kijken, maar daar is niet per se een keiharde actiecliffhanger voor nodig.”
“In traditionele televisieseries zit meestal wel een week tussen twee afleveringen in. Dan kun je er als maker maar beter voor zorgen dat je iets laat zien dat bij kijkers in het hoofd blijft zitten. Je eindigt dus met een hoogtepunt: harde actie, een extreme tragedie. Daarnaast had je vroeger op tv soms wel vier reclameblokken in één aflevering, dus moest je als maker vier mini-cliffhangers in het scenario schrijven.”
https://www.youtube.com/watch?v=r9lUoGaQqms
“Met een Netflix- of Videoland-serie is de situatie net even anders. De kijker is vaak wat meer betrokken bij de serie. Tenslotte heeft hij of zij zelf actief voor deze serie gekozen -- het wordt de kijker niet zomaar op een bepaald tijdstip voorgeschoteld. Die betrokkenheid wordt nog eens versterkt doordat er in een serie best wat tijd is om personages en verhaallijnen uit te diepen. Hoe groter de betrokkenheid, hoe groter de kans dat iemand een aflevering uitkijkt, en ook de volgende gaat kijken.”
Creatieve vrijheid
“Dit geeft een schrijver meer creatieve vrijheid. Afleveringen hoeven niet altijd te eindigen op een actiehoogtepunt. Je kunt ook wat rustiger eindigen, voor een subtielere cliffhanger kiezen. In Mocro Maffia zie je dat we verschillende cliffhangers gebruiken.”
“Aflevering één eindigt met een brute moord, die kijkers verbouwereerd achterlaat waardoor ze bijna automatisch verder kijken. ‘Wat is hier gebeurd?’ Aflevering drie eindigt met een personage dat op zijn gemak terugrijdt naar Amsterdam, nadat hij in België een nieuwe deal heeft gesloten. Als kijker weet je dat dat gevolgen zal hebben, maar er is niemand dood of zo. Hier zijn slechts de schaakstukken gezet.”
“Dat laatste is een veel subtielere cliffhanger. Ik weet niet of dat genoeg geweest zou zijn als een kijker een week zou moeten wachten op het vervolg. Ik weet nu wel dat ik er voor zou vechten om een cliffhanger toch af en toe op die manier in te zetten, want het komt het verhaal en de personages ten goede.”
Fotografie: Videoland