Zo bescherm je jezelf tegen fraudebelletjes

Fraudebelletjes zijn weer in opkomst. Fraudeurs doen zich aan de telefoon voor als medewerkers van een bank, Amazon of PayPal. Het telefoonnummer lijkt legitiem en het verhaal klinkt aannemelijk. Dit wordt ‘spoofing’ genoemd. Deze fraudevorm maakt veel slachtoffers in Nederland. Lees hier hoe je jezelf ertegen beschermt.

Je hebt er vast al van gehoord. Bankhelpdeskfraude: iemand die zich voordoet als medewerker van je bank belt je op en maakt je geld afhandig met een verhaal over nota bene verdachte transacties.

Het verhaal klinkt aannemelijk en het telefoonnummer op je scherm herken je als het nummer van je bank. Als je de naam googelt waarmee de beller zich voorstelde, zie je op LinkedIn dat dat inderdaad een medewerker van jouw bank is. Dat wekt vertrouwen.

Deze fraudevorm heet spoofing, een term voor als een fraudeur zich voordoet als iemand van een vertrouwde organisatie. Spoofing komt veel voor en maakt in Nederland veel slachtoffers. De Fraudehelpdesk waarschuwt voor spoofing omdat er - weer - veel melding van wordt gemaakt. Recent ontvangen mensen fraudebelletjes uit naam van Amazon, PayPal en Klarna. Banken waarschuwen hun klanten ook nog steeds voor spoofing.

‘Vertrouwde’ telefoonnummers en namen: hoe zit dat?

Bij spoofing worden soms - maar lang niet altijd - namen en telefoonnummers gebruikt die het slachtoffer vertrouwen moeten geven. De fraudeur heeft dan via een technologisch trucje het telefoonnummer aangenomen van de gekozen organisatie. Als het nummer staat opgeslagen in je telefoon, staat de naam van die organisatie in beeld. Namen van bijvoorbeeld bankmedewerkers kunnen op LinkedIn gevonden worden, zo kan de fraudeur zich voorstellen als een echte bankmedewerker.

Overigens vindt spoofing ook via e-mail plaats. Dan lijkt het e-mailadres sterk op een legitiem e-mailadres van je bank, of wordt via ook weer een technologische truc een ander e-mailadres aangenomen.

Hoe je spoofing herkent en voorkomt

Omdat je niet meer volledig kunt vertrouwen op een telefoonnummer, e-mailadres of naam, is het goed om extra aandacht te hebben voor de geloofwaardigheid van het verhaal. Let bijvoorbeeld op:

• ‘Veilige rekeningen’ of ‘kluisrekeningen’ bestaan niet en een bank zal je nooit vragen geld over te maken.
• Als je geen iPhone 15 besteld hebt bij Amazon, bijvoorbeeld, hoor je daar ook geen belletje over te krijgen. Een robot zal je niet vragen om een PayPal-betaling te verifiëren.
• Robotbelletjes waarin je wordt gevraagd actie te ondernemen dien je überhaupt altijd te wantrouwen.
• Fraudeurs wekken vaak een gevoel van urgentie op, er dient zogenaamd direct gehandeld te worden. Probeer dat gevoel te negeren en neem een moment de tijd om onderstaande check te doen.

Wat te doen bij spoofing / een verdacht belletje

• Vertrouw niet op een genoemde naam van de ‘medewerker’, of op het telefoonnummer waarmee je gebeld bent.
• Bij de minste of geringste twijfel: hang op en zoek daarna eventueel zelf contact met de organisatie uit wiens naam de beller zei te bellen. Zoek het algemene telefoonnummer op, bel en vraag of het klopt wat je wordt verteld. Doe niets voordat je iemand op deze manier aan de lijn hebt gekregen.